Makrama to znana od starożytności sztuka wiązania sznurków bez użycia igieł, drutów czy szydełka. Pochodzi prawdopodobnie z okolic Babilonii i Asyrii skąd przywędrowała do Europy i w czasach średniowiecznych rozgościła się na królewskich dworach i w kościołach. Fascynację makramą przeżywamy w Polsce już nie po raz pierwszy. W latach 70tych czyli w czasach PRLu w wielu modnych mieszkaniach można było zobaczyć paprotki zawieszone na makramowych kwietnikach i nieco ekscentryczne makatki, a dzieci uczyły się makramy na zajęciach praktycznych w szkołach. Teraz wiele z tych osób wraca do wyplatania, przypomina sobie węzły i chce tworzyć! Wtedy zwykle tworzono ze sznurków jutowych, sizalowych lub wędliniarskich - często słyszy się też opowieści o sznurku do snopowiązałki.
Moda powraca i dziś makrama znów przeżywa swój renesans. Szczególnie upodobali ją sobie miłośnicy stylu boho i urban jungle, a także Ci, którym bliska jest idea zero waste i trendów na ekologiczne oraz naturalne dodatki do mieszkań.
Nie bez znaczenia był tutaj czas pandemii, tygodnie izolacji i chęć odcięcia się od otaczającej nas, przygnębiającej rzeczywistości. Rękodzieło potrafi zająć myśli i ręce na długie godziny, daje odprężenie, chwilę dla siebie. W wyplataniu makram jest coś mistycznego i wciągającego niczym mantra... supełek za supełkiem tworzy się piękny wzór.
Makrama – od czego zacząć?
Dlaczego makrama?
Makrama wciąga! A przy okazji niesamowicie odpręża i daje Ci chwilę tylko dla siebie. Możesz oderwać myśli od problemów dnia codziennego licząc supełki lub właśnie coś dogłębnie przemyśleć. Po stworzeniu pierwszej, chce się tworzyć dalej. Ma się poczucie, że zrobiło się coś pięknego i niepowtarzalnego. Nie no, żartuję, przy pierwszych próbach masz ochotę wyrzucić sznurki za okno, bo miało być ślicznie, a jest krzywo i jeszcze sznurek się plącze! Ale nie poddawaj się... Z makramą jest jak z jazdą samochodem - na początku wszystko się myli, ale później jednak lubi się jechać pustą drogą przez zimowy las.
Skoro już wiesz czym jest makrama, na pewno
bardzo chciałabyś dowiedzieć się jak zacząć wyplatać, jakie są rodzaje sznurków? Jaki sznurek do makramy wybrać na początek? – Tak, pytań na początku nie ma końca, a ogrom informacji może przytłaczać. Sama wiesz, że najtrudniej zacząć, potem jest już z górki
Co musisz wiedzieć na początku swojej przygody z makramą:
- jakie są rodzaje sznurków do makramy
- podstawowe sploty
- jak obliczać długość sznurków do makramy potrzebnych do danego projektu
- jakie narzędzia są potrzebne do rozpoczęcia nauki makramy
- na czym wyplatać makramy – rodzaje baz do makramowych projektów
- skąd czerpać pomysły na nowe makramy
Przede wszystkim zacznijmy od rodzajów sznurka – szczegółowe informacje o każdym z nich znajdziesz w osobnym wpisie. Warto poznać ich krótką charakterystykę, aby wiedzieć który sznurek do jakiego projektu wybrać.
Rodzaje sznurków do makramy:
- sznurek pleciony
- sznurek skręcany (spotkasz też nazwę pojedynczo skręcany lub 1PLY)
- sznurek 3 PLY (potrójnie skręcany, trzyżyłowy)
Jako swój pierwszy sznurek do makramy wybierz sznurek pleciony 5mm – na nim najłatwiej nauczysz się podstawowych splotów, poznasz fakturę sznurka i nauczysz się z odpowiednią siłą go zaciskać (a to nie jest wbrew pozorom takie łatwe i wymaga nieco wprawy).
Jeśli swoją przygodę chcesz rozpocząć od stworzenia makramowych listków – wybierz sznurek skręcany 3mm – to sznurek przeznaczony do rozczesywania, chociaż nie jest już tak łatwy do uczenia się na nim podstawowych splotów.
Sznurki kuszą też swoimi kolorami. Najpopularniejszym kolorem sznurka do makramy jest tzw. kolor naturalny, można go określić jako kolor ciepłej bieli, kości słoniowej, ecru. W makramie dominują kolory ziemi, biele, beże, szarości, ale popularna jest również butelkowa zieleń, granat, czerń czy terracotta. Jaki kolor wybierzesz na swoją pierwszą makramę zależy tylko od Ciebie i obecnego wystroju Twojego mieszkania.
Podstawowe sploty w makramie
Jeśli już kiedyś tworzyłaś bransoletki z muliny, breloki z żyłek filofun czy uczyłaś się węzłów w harcerstwie, to o makramie wiesz już więcej niż myślisz!
Widząc te wszystkie misternie wykonywane i ogromne makramy, można się spodziewać, że ich stworzenie to bardzo skomplikowany proces. Nic bardziej mylnego! Znając tylko dwa podstawowe węzły, jesteś w stanie wykonać naprawdę piękną makramę! Oczywiście apetyt rośnie w miarę jedzenia i później zaczyna się wyszukiwanie kolejnych ciekawych splotów, łańcuszków, warkoczy itd, ale podstawa zawsze zostaje ta sama. O czym mowa?
O węźle tkackim (zwanym także płaskim) i węźle żebrowym.
Makramę zwykle rozpoczyna się od pętli mocującej – pętlę zaciska się np. na drążku lub drewnianym kółku. W dalszych etapach nauki dowiesz się, że makramę można rozpoczynać także bez pętli mocujących przytwierdzając sznurek np. szpilkami do tablicy korkowej lub innej podkładki i od razu wiązać węzły.
Pętla mocująca
Jak sama nazwa wskazuje, służy on do mocowania sznurka do stelaża. Wykorzystasz go w każdej makramie ściennej, łapaczu snów czy kwietniku.
- Pojedyncza pętla mocująca z grzbietem
- złóż sznurek, który chcesz zawiesić, na pół. Powstałą pętelkę przełóż nad drążkiem i wsuń w nią dwie wolne końcówki sznurka - i gotowe!
- Pojedyncza pętla mocująca gładka
- tu podobnie, złóż sznurek na pół, a powstałą pętelkę przełóż pod drążkiem i wsuń w nią dwie wolne końcówki sznurka
Pętle mocujące mogą być też poczwórne, złożone ze sznurków w kilku kolorach lub mieć też inne, bardziej ozdobne wykończenia (tzw. pikotki), ale o tym przeczytasz w kolejnym wpisie.
Węzeł tkacki
Podstawowy i najważniejszy węzeł w makramie. Znając go możesz stworzyć słupek, siatkę lub słupek spiralny (zwany niekiedy potocznie splotem DNA).
- Słupek z węzła tkackiego
Do tego węzła będziesz potrzebować czterech sznurków. Wzór wyplatasz tylko dwoma zewnętrznymi sznurkami, dwa wewnętrzne są "rdzeniem", który oplatasz. Tworzy się go z półwęzłów zaplatanych raz z prawej, raz z lewej strony.
Trudno to opisać, łatwiej to pokazać - dlatego pokazuję krok po kroku w filmie.
Mi łatwiej było zapamiętać ten wzór, gdy wyobraziłam sobie, że sznurki którymi pracuję tworzą cyfrę 4. I tak prawa czwórka, lewa czwórka, prawa czwórka, lewa czwórka... Prawie jak mantra!
Węzeł tkacki może być prawo lub lewostronny – w zależności od tego od którego sznurka rozpoczynasz wiązanie go. Widzisz różnicę?
- Słupek spiralny, potocznie splot DNA
Ten splot tworzy się z tzw. półwęzłów, zaplatanych tylko w jedną stronę. (czwórka z lewej, czwórka z lewej, czwórka z lewej... lub oczywiście tylko z prawej).
TIPS & TRICKS
Podczas plecenia słupków z węzłów płaskich lub z półwęzłów do wykonania wzoru wykorzystujesz tylko dwa zewnętrzne sznurki – wewnętrzne (rdzeń) pozostaje takiej samej długości - dlatego przy mocowaniu sznurków na drążek nie składaj go na pół tylko w proporcji 1/4 (na rdzeń) do 3/4 (na sznurki wiążące).
Węzeł żebrowy
Węzeł żebrowy (spotkasz też nazwę żeberkowy) sprawia zwykle najwięcej trudności na początku drogi z makramą. A to zaciskany jest zbyt mocno, a to zbyt luźno, a to nie wychodzi równo, a to wychodzi "coś dziwnego" - co zwykle jest węzłem żebrowym odwróconym lub rzeczywiście nie wiadomo czym... Oj można się zdenerwować!
Podstawą tworzenia węzła żebrowego jest to, że sznurek wiodący (ten który jest oplatany i który nadaje nam kierunek splotów) zawsze trzymamy w jednej dłoni i nie puszczamy go podczas tworzenia węzła.
Sznurek oplatający (wiążący), który tworzy nam kolejne supełki, oplatamy zawsze dwa razy wokół sznurka wiodącego. Pierwszy supełek możemy zacisnąć nieco mocniej niż drugi.
Węzeł żebrowy jest węzłem wykorzystywanym w większości makramowych wzorów i łańcuszków, dlatego nauczenie się go otwiera przed Tobą nieograniczone możliwości tworzenia swoich pierwszych makramowych projektów.
I to już właściwie wszystko. Bazując tylko na powyższych węzłach możesz zrobić swoją pierwszą makramę! Potrafisz!
Jak obliczyć długość sznurków potrzebnych do wykonania makramy?
Makrama jest techniką wymagającą naprawdę wielu metrów sznurka. Standardowo przyjmuje się, że długość splotu jaki chcemy uzyskać mnoży się razy 4 i razy 2 (czyli jeśli chcemy wykonać splot o długości 1m musimy ciąć sznurki o długości 8m. Ośmiometrowe sznurki składamy wtedy na pół, przekładamy przez drążek na którym wiążemy pętlę mocującą i finalnie wyplatamy ze sznurków o długości 4m.
długość sznurka = długość splotu x 4 x 2
W wielu projektach do podstawowego splotu dochodzą także sznurki potrzebne na zwisające frędzle, dlatego musisz dodać sobie kilkanaście centymetrów sznurka przeznaczonego właśnie na nie. Pamiętaj też, że zawsze lepiej uciąć nieco więcej sznurka, niż doczepiać go w trakcie pracy. Nie jest to bardzo trudne, ale może wypaść akurat w miejscu, w którym będzie to widoczne lub przez łączenie będziesz musiała zmodyfikować finalny wzór swojej makramy.
Narzędzia do makramy
Podczas tworzenia swoich makramowych projektów, przyda Ci się kilka narzędzi, które sprawią, że Twoja praca na pewno pójdzie sprawnie.
Nożyczki – muszą być przede wszystkim ostre i wygodne. Są jednym z narzędzi, bez których nie wyobrażam sobie swojej makramowej pracowni. Warto od początku zainwestować w dobre jakościowo nożyczki, bo sama wiem, że z nimi praca po prostu staje się łatwiejsza. Jakie nożyczki do makramy są najlepsze? – krawieckie. Nożyce krawieckie o długości 21-23cm najlepiej sprawdzą Ci się do docinania makram, obcinania pojedynczych sznurków i wykańczania prac. W swoim warsztacie warto mieć też drugą parę nożyczek – mniejszych do precyzyjnego docinania pojedynczych włókien sznurka, makramowych listków czy do tworzenia mniejszych projektów.
Miarka krawiecka – niezbędna do cięcia sznurków o odpowiednich długościach.
Taśma klejąca – najlepiej papierowa, przyda się do zaklejania końcówek sznurków skręcanych i 3PLY.
Szczotka i grzebień do rozczesywania sznurków – mała, precyzyjna szczotka z metalowymi ząbkami najlepiej poradzi sobie z rozczesywaniem sznurków, gdy wykonujesz makramowe listki, chwosty czy laleczki. Do dokładnego ułożenia włókien sznurka przydatny jest także zwykły plastikowy grzebień z gęstymi ząbkami.
Podkładka i szpilki – do tworzenia małych projektów przyda Ci się gruba podkładka i szpilki. Istnieją podkładki dedykowane do makramy – tzw. Macrame Board (firmy BeadSmith), ale podkładką może być równie dobrze mała tablica korkowa, piankowy puzzel z dziecięcej maty, pianka tapicerska lub podkładka z trawy morskiej – mi najbardziej sprawdza się ta ostatnia.
Na czym wyplatać makramy?
Najbardziej popularne klasyczne makramy ścienne są wyplatane na drewnianych gałęziach lub drążkach. Łapacze snów, makramowe mandale czy lustra tworzy się na obręczach – możesz użyć za równo metalowych jak i drewnianych. Zwracaj uwagę na grubość obręczy wykonanych z drewnianej sklejki – wybieraj te o grubości co najmniej 4mm, cieńsze przy naciąganiu sznurków mogą się wyginać, a nawet łamać. Drewniane kółeczka wykorzystasz m.in. przy tworzeniu makramowego kwietnika lub upinacza do firan.
Istnieją bazy do tworzenia makramych lamp i żyrandoli, do huśtawek, namiotów tipi czy parawanów. Bazą do makramy można też nazwać karabińczyk lub podstawę do stworzenia opaski do włosów. Hitem lata są torebki tworzone na bambusowych uchwytach, a także plecaki czy lniane torby, na których wyplatane są sznurkowe wzory.
Skąd czerpać inspiracje?
Największymi kopalniami pomysłów są popularne serwisy społecznościowe: Instagram i Pinterest. Znajdziesz tam setki pomysłów różnych twórców na makramy, abażury, kwietniki czy breloki. Możesz podejrzeć też nasz profil na Instagramie wstylu.boho, gdzie udostępniamy wiele prac makramowych twórców.
Na naszym kanale na YouTube poznasz podstawowe sploty i wzory. Na wielu kanałach możesz znaleźć sporo dokładnych tutoriali, z których dowiesz się jak stworzyć konkretne dekoracje, ile użyć sznurka do danego projektu i jakie kroki po kolei powinnaś wykonać.
Jeśli lubisz media społecznościowe, to na Facebooku istnieje kilka grup zrzeszających początkujących twórców, gdzie wiele osób chętnie dzieli się swoją wiedzą i pomaga sobie nawzajem, a także chwali się swoimi pracami.
Zapraszam Cię do naszej grupy: Makrama - twórz w stylu boho!
Szukaj swojego stylu w makramie! Wyróżnij się swoimi autorskimi pomysłami, nietypowymi ozdobami czy unikalnymi połączeniami splotów. Makrama ostatnio stała się bardzo popularnym rękodziełem, dlatego warto szukać w niej swojej niepowtarzalnej drogi.
Powodzenia!
Kasia z wstyluboho.pl